İlk olarak Youtube’da Time’ın yaptığı belgeseli izledikten sonra öğrendiğim bu olay beni inanılmaz şaşkına çevirdi. Evet Çin’de tek çocuk uygulaması var ve fazla çocuğu olanlara ceza da veriliyor bunu biliyoruz ama bir de bilmediğimiz bir kısım daha varmış: Hayalet insanlar.
Heihaizi veya “Black Child” Çin’de kullanılan bir terimdir. Bu terim, 2015 yılına kadar tek çocuk politikası dışında doğan çocukları veya genel olarak ülke kayıt sistemine kayıtlı olmayan çocukları ifade eder. Acımasız aile planlaması kuralı, istemeden 1980’lerden beri istikrarlı bir şekilde yükselen ülke ekonomisini canlandırıyor.
Ebeveyn iseniz, ikinci çocuğunuz Heihaizi olarak etiketlenir ve bir Hukou’dan veya sosyal güvenlik kartına benzer şekilde kimlik görevi gören yasal bir belgeden mahrumdur.
İkinci çocuğunuzu yasallaştırmak istiyorsanız, hükümetin ‘sosyal bakım cezası’ olarak adlandırdığı ağır bir para cezası ödemeniz gerekir. Bunu yapamazsanız, çocuğunuzun siyah bir çocuk olarak adlandırıldığını göreceksiniz.
Peki bu “Black Child” olarak adlandırılan insanlar kimler?
Bu siyah çocukların hayatları genellikle perişan haldedir. Kendi ülkelerinde ikinci sınıf vatandaşlar olarak eğitim alma hakları yoktur, sağlık hizmetlerinden, resmi bir işlerinden veya yasal evliliklerinden mahrum bırakılırlar.
Heihaizi’den biri, “Burada doğdum, ancak herhangi bir Çinlinin hiçbir hakkına sahip değilim. Ne yaparsam yapayım, bloke oldum ve zorluk çekiyorum. Çin’de var olup olmadığımı kanıtlayan hiçbir şey yok. Hayatımın, etrafımdakilerden tamamen farklı olduğunu görmeye başladım ve bunun nedeni Hukou’m olmamasıydı.” diye açıklamalar yapıyorlar.
Heihaizi’ler hayatlarını nasıl devam ettiriyorlar?
Aile bir yere kadar bakabiliyor haliyle. Daha sonrasında bu insanlar hayatlarını devam ettirebilmek için karanlık işlere bulaşıyorlar.
Heihaizi halkı; fuhuş, uyuşturucu kaçakçılığı, hırsızlık vb. gibi organize suç örgütleriyle birlikte çalışarak sık sık suç işlerler. Fakat bu insanlar Çin’de yaşıyor gözükmedikleri için herhangi bir yasal işlem de yapılamıyor.
Aynı zamanda Çin mafyaları kendi yasa dışı işlerini bu Heihaizi’lere yaptırabiliyor. Çevre ülkeler de bu mafyalardan nasibini almış durumda, Japonya ve Kore’de bulunan Çin mafyaları da yine Heihaizi’leri kullanmaktan geri durmuyorlar.
Bazı ebeveynlerin bu çocukları karaborsada para karşılığı sattıkları da bir sır değil.
2010 nüfus sayımına göre, Çin’de yaklaşık 13 milyon “siyah çocuk” vardı , ancak bazı demograflar gerçek sayının bunun iki katı olabileceğine inanıyor. Çin hükumetinin farkına varmadığı şey, tek çocuk politikasının bir gün ciddi bir cinsiyet dengesizliği ve yaş büyümesine yol açacağıydı.
2016’daki sayıma göre Çinli erkekler, Çinli kadınlardan 33 milyon daha fazladır. Bunun bu şekilde olmasının en büyük sebebi Eğer bir ailenin 2. çocuğu varsa erkek olanın iş bulma ve para kazanma ihtimali daha yüksek olduğu için onu kayıt ettiriyorlar. Bu yüzden Heihaizi’de kadınlar daha yoğunluktadır.
Bu nüfus farkı, Heihaizi kadınları evlenemedikleri için 33 milyondan fazla erkeğin eş seçiminde istedikleri gibi seçici olamayacaklarını gösterir. Hatta kadınların daha az olması ailelerin başlık parası gibi bir ücret istemelerine sebep oluyor.
Time’ın yayınladığı belgeseli izleyebilirsiniz: