E-Ticaret Nedir? Nasıl Yapılır?

Son yıllarda Türkiye’de çok önemli ve ekosistemi çok ileri zıplatacak gelişmeler oldu.

Önce GittiGidiyor 217.5 milyon$’a eBay’e satıldı daha sonra Yemeksepeti.com 589 milyon$ gibi bir fiyata Delivery Hero’ya satıldı ve 1 Temmuz 2018 tarihi ile de Trendyol dünyanın en büyük e-ticaret sitelerinden biri olan Çinli girişimci Jack Ma’nın kurucusu olduğu Alibaba.com ‘a satıldı. Henüz fiyat konusunda kesin bir bilgi paylaşılmamışken Hürriyet gazetesi yazarı Dilek Dayınlarlı Trendyol’un Türkiye’deki ilk unicorn(bir milyar dolar değerlemeye ulaşan girişim) olduğunu haberinde belirtti.

Peki ben bunu neden anlattım? Niçin anlattım?

Bu yazıda; dünüyle, bugünüyle ve yarınıyla e-ticareti konuşacağız.

E-Ticaret Nedir?

OECD (İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı) Sayısallaştırılmış yazılı metin, ses ve görüntünün işlenmesi ve iletilmesine dayanan kişileri ve kurumları ilgilendiren tüm ticari işlemlerdir.

Bu kalıbı Türkiye’de sadece 3 kişi kullandığı için biraz daha açık bir tanımla ifade edecek olursak e-ticaret; 

-Herhangi bir ürün ya da hizmet için, çeşitli ödeme yöntemleriyle bir internet sitesi üzerinden ticaret yapmanızı veya sipariş vermenizi sağlayan bir alışveriş yöntemidir.

İlk E-Ticaret Neydi? Nasıl başladı?

E-Ticaret mantığı, ilk defa 1979 yılında İngiliz bir girişimci olan Michael Aldrich tarafından ortaya atılmıştır. Michael, Videotext (Bildiğimiz Teletex) üzerinden Tesco marketlerinden sipariş verebildiğiniz bir sistem oluşturdu.

Aynı zamanda The Guardian gazetesinin haberine göre 1970’lerde Stanford Üniversitesi’ndeki öğrenciler, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) okuyan diğer öğrencilere, Arpanet hesapları ve okulun yapay zekâ laboratuvarını kullanarak satış yaptı. Teknik olarak bir ağ kullanılarak yapılan ilk alışveriş bu olsa da 1994 yılında bir kişiye internet üzerinden pizza satan Pizza Hut, ilk e-ticareti gerçekleştiren şirket olma onurunu elinde taşıyor.

E-TİCARET İŞ MODELLERİ

E-ticaret iş modelleri firmadan tüketiciye (B2C), firmadan firmaya (B2B) ve tüketiciden tüketiciye (C2C) olmak üzere 3’e ayrılmaktadır. Şimdi dilerseniz bu iş modellerini sırası ile tanımlayalım.

1.İşletmeden Tüketiciye İş Modeli (Business 2 Costumer)

E-ticaret kısaca, bir işletmenin tüketicilere online satış yapması olarak tanımlanabilir. Bu iş modeline ülkemizdeki birçok online perakende sitesinin yanı sıra dünyadan; Walmart.com, Target.com ve Amazon.com gibi, şirketler örnek olarak verilebilir.

2.İşletmeden İşletmeye İş Modeli (Business 2 Business)

İşletmeden işletmeye (B2B); başka bir e-ticaret perakendecisine, doğrudan online ürün/hizmet satan işletmeler tarafından benimsenmiş iş modeli olarak tanımlanıyor. Örneğin, bir inşaat şirketi için çimento veya çalışanları tarafından tüketilmesi için online ofis malzemeleri satan işletmeler; B2B iş modelini kullanan işletmelere örnek olarak verilebilir.

3.Tüketiciden İletmeye İş Modeli (Costumer 2 Business)

Tüketicilerin, diğer tüketiciler yerine işletmelere ürün/hizmet satması; tüketiciden işletmeye (C2B) iş modeli olarak adlandırılıyor ve bu e-ticaret modeli, daha çok serbest çalışanlar tarafından kullanılıyor. Örneğin Freelancer.com, bu anlamda en bilinen C2B iş modelleri arasında yer alıyor.

4.Tüketiciden Tüketiciye İş Modeli (Costumer 2 Costumer)

Tüketiciden tüketiciye (C2C) e-ticaret iş modelinde tüketiciler; satılan ürünler üzerinden belli bir komisyon alan e-ticaret siteleri aracılığıyla, internet üzerinden ürün alıp satabiliyor. Gittigidiyor.com, Sahibinden.com ve eBay gibi açık artırma veya ikinci el eşya alımı/ satımı yapılan internet siteleri; bu iş modelini benimseyen e-ticaret sitelerine örnek verilebilir.

Peki Neden E-Ticaret Yapalım ki Ne Gibi Avantajları Var?

• Firmanın İnternet üzerinden müşterilerine ulaşabileceği 7/24 açık bir şubesi yani online dükkanı olur.
• Elektronik ortamda alışveriş süreci hızlı gerçekleştiğinden zamandan tasarruf sağlanır.
• İnternet ortamında ürün çeşitliliği için mekan sıkıntısı olmadığından, müşteriye daha fazla ürün çeşidi sunulabilir.
• Müşteri kısa süre içinde pek çok ürünü inceleyebilir. Ürün kıyaslama imkanları daha geniştir.
• Müşteri açısından sanal ortamında birden fazla alışveriş yapabileceği firma olduğundan rekabet nedeniyle düşük fiyata ürün alabilir.
• Stok, ürün maliyeti, iş gücü, dükkan giderleri reel bir mağazaya oranla çok daha düşüktür.
• Klasik bir mağaza sadece bulunduğu bölge içindeki müşteri potansiyeline hitap eder. Oysa e-ticaret firmaları için böyle bir sınırlandırma söz konusu değildir.

E-ticaretin sunduğu avantajları alıcı ve satıcı açısından ele alacak olursak;

Müşteri açısından avantajları;

• Evden hızlı bir şekilde alışveriş yapma imkanı sağlar.
• Ürün fiyat araştırması ve alım yapmak için harcanan ulaşım giderleri ortadan kalkar.
• Ürün çeşitliliği içinde tercih yapma imkanı geniştir.
• Ürün kıyaslama imkanları daha geniştir.
• İstenilen ürün hakkında araştırma ve kullanıcı deneyimlerine ulaşmak kolaydır. Bu sayede ürün hakkında ilk elden gerçekçi bilgilere ulaşma imkanı sağlar.

Satıcı açısından avantajları;

• Ürünlerini satabileceği 365 gün, 24 saat açık bir şubeye kavuşur.
• Ürünlerini tanıtan bilgileri detaylı olarak sunabileceği online bir platforma sahip olur.
• Stok yapmadan, ürün satışı yapabilir.
• Depo, dükkan kirası, eleman, elektrik, su, telefon, fax vs. gibi gider kalemlerini ciddi oranlarda azaltarak kazanç sağlar.
• Dünyanın her köşesinden sürekli ve yeni müşteriler kazanma imkanı yüksektir.

E-Ticaretin Pazar Büyüklüğü 

Tahminler birbirinden farklı. Ama elektronik ticaret dünyada her yıl yüzde 20 oranında büyüyor. Türk şirketleri de bu müthiş değişime ayak uydurma konusunda adımlar atıyor. Ardı ardına sanal mağazalar ve internette banka şubeleri açılıyor. Dijital ortamda iş yapmanın şirketlere, tüketicilere büyük avantajlar sağlayacağı kesin.