Her markanın bir kişiliği vardır. Her kişilik de birer markadır. Markalaşma sürecinin her aşaması sancılıdır. Çünkü pek çok parametreyi bir arada gözetmek gerekir. Bir marka yaratırken logodaki renklerden dijital varlıklara kadar bütün parametrelere dikkat etmek gerekir. Misyonumuzu iyi belirlemeliyiz, yaratıcı olmalıyız ve insanlarla bağlantı kurmak için güçlü arzulara sahip olarak markamızı başarıya giden yolda ilerleten itici unsur olmayı başarmalıyız.
Kendini profesyonel bir marka olarak hayal eden her insanın kendisine sorması gereken bir soru vardır;
‘’ Eğer ben bir markaysam kendimi diğer insanlara nasıl en iyi şekilde anlatabilirim? ‘’
Jenerik marka olarak adlandırılan ve ürün ile özdeşleşen bir marka yaratmayı kim istemez? Selpak, Orkid, Aygaz, Sana gibi markalar varabilecekleri son noktaya varabildiler. Bu durumda, biz neden bir Selpak veya Aygaz olmayalım? Tabii marka yaratmak, hele jenerik bir marka yaratmak hiç kolay bir iş değil.
Tek bir hata dünyanın en iyi fikrinin tutmamasıyla sonuçlanabiliyor. İyi ve güvenilir bir markanız olsun istiyorsanız neleri nasıl gözetmeniz gerekir; birlikte bakalım mı?
1.Rakip odaklılığını atlayıp sadece müşteri odaklı olmak sizi öne çıkarmaz.
Eğer bütün markalar sadece müşteriye odaklanırsa ortaya çıkacak olan tek şey kopya ürünlerle dolu bir pazar.
2009’da Çin’de Great Wall Motors’un yaptığı araştırma, Çinli alıcıların SUV yerine Sedan tercih ettiğini, çünkü Sedan’ların daha prestijli olduğunu ve SUV’un herhangi bir sosyal statü barındırmadığını belirtiyordu. Great Wall ise bu verilerin üzerine SUV’a odaklandı; çünkü diğer 28 Çinli otomobil şirketi büyük oranda Sedan’larla çalışıyordu. Sonuç olarak, Great Wall en büyük ve en kârlı Çin otomobil şirketi oldu.
Buradan alınacak ders, bir girişimci olarak “daha iyi” ile kazanmanız çok zor; “daha farklı” ile çok daha kolayca kazanabilirsiniz.
2. Belli bir odak noktasına sahip olmak gerekir.
Örneğin markanız Pizza Hut gibi bir pazar lideriyse, odak noktanız liderliktir. Peki böyle bir güce karşı nasıl farklılaşacaksınız? Misal Domino’s kendi odak noktasını eve servis olarak daralttı ve bu sayede ikinci en büyük pizza zinciri oldu. Little Ceasers “bir pizza fiyatına iki pizza” olarak odağını daralttı. Onlarca pizza zinciri var fakat bu şirketler pazarı domine etmekte.
Girişimciler olarak kendinize sorun, hangi kategoride rekabet ediyorum? Bu farkımı 2 – 3 kelime ile nasıl söze dökebilirim?
3. Stratejimizi belirlemek ismi belirlemekten önce olmalıdır.
Stratejisi zayıf olan bir markanın ismi her ne kadar iyi olursa olsun, markalaşma süreci bir türlü tamamlanamaz. Doğru bir pazarlama stratejisinin ardından bu stratejiyi yansıtacak şekilde markanızı da, ürün ve hizmetlerinizi de isimlendirebilirsiniz.
4. Güçlü görseller kullanmalıyız.
Ürün ve hizmetlerinizi müşterilerinize sunmadan önce stratejinizi güçlendirecek görseller edinmeye çalışmalısınız. Güçlü markaların tamamı, kendileri hakkında mesajlar veren görseller kullanır.
5. Reklamlara bu kadar çok para harcamamızın gereği var mı?
PR(Halkla İlişkiler), yeni markaları piyasaya sürmede en iyi yollardan biri. Marka bilinirliği arttıkça reklamlar kullanılmaya başlanıyor. Ama siz az çok bilindik bir marka değilseniz PR firmasıyla çalışmak biraz para kaybı olabilir.
6. Marka coştukça kontrol zorlaşır.
McDonald’s a baktığımızda, menülerine düzinelerce ürün eklemelerine karşın satış rakamları pek de buna paralel gitmiyor. 2015’in ürün başına satış rakamları: McDonald’s : 2,476,000 milyon dolar. In-N-Out Burger (yerel olmasına rağmen): 2,546,000 milyon dolar. Koskoca McDonald’s diyoruz; düşünün.
7. Dönemin arama pazarının kralı Yahoo, hisseleri 140 milyon dolardan fazla ediyordu.
Ama çok hızlı bir şekilde portallara bölündü, çok fazla şirket ile birleşti ve onları Yahoo Mail, Yahoo Games, Yahoo Groups, Yahoo Pager vs. haline çevirdi. Bugün Yahoo’nun hisseleri sadece 30 milyar dolar değerinde ve büyük ihtimalle bu rakamın yaklaşık 25 milyar doları Alibaba içerisindeki holdinglere ait.
8. Google baya bir süre arama motoru olarak kaldı fakat bu değişime ayak uydurmaktan vazgeçmeyecek gibi.
Google sadece bir arama motoru olarak kaldı ve bugün hisseleri 761 milyar dolar değerinde. Fakat Google bile markalarını genişletmenin batağında. (Alphabet vb). Markanızı uçuruma sürükleyecek noktaya kadar büyütüp genişletmeyi bırakın. Odak küçültmek daha doğru bir taktik.
9. İtibarınızı korumak sizin elinizde.
Kendi dijital varlıklarınızı oluşturduktan sonra yapmanız gereken en önemli şey, markanızın itibarını korumak olmalı. Dijital platformlarda birileri markanız hakkında istemeyeceğiniz bir içerik paylaşabilir. Siz de bunu kontrol edemeyebilirsiniz. Markanız hakkında dijital ortamlardaki her hareketi kontrol altında tutan bir ekibe ve araçlara ihtiyacınız olacak.
Marka yönetimi için kullanabileceğiniz birkaç araç var..
10. Google Alerts tam bir arama motoru mantığında.
Siz sadece araştırmak istediğiniz şeyi yazıyorsunuz ve Google Alerts sizin yerinize tüm dünyadaki bilgi servislerini, haber sitelerini, blogları, web sayfalarını tek tek inceleyerek filtreden geçiriyor ve size e-mail olarak aradığınız şeyi yazan blogları, televizyonlar, dergiler, gazeteler ve diğer web sayfalarındaki yazıları atıyor. Bunları inceleyip gerekli durumlarda aksiyon almak size veya ekibinize kalıyor.
11. Ücetsiz web veri tabanlı sürükle bırak grafik dizayn uygulaması: Canva
Canva sizin için profesyonel kalitede infografik, poster, Facebook kapak fotoğrafları ve daha fazlasını bir araya getiriyor. Üstelik bunları kullanmak için grafik düzenleme programlarını bilmenize de gerek yok. Geniş bir şablon, arka plan, font ve stok resim arşivi var ve tüm bunlar sayesinde size oldukça iyi görünümlü grafikler hazırlama imkanı veriyor. Yakında Canva ile alakalı bilgilendirici bir yazı hazırlayacağım.
12. Linkedin ve Twitter ile daha çok kitleye ulaşabilirsiniz.
Şuna dikkat edin; içeriklerinizi beğenen kişiler için özel bir efor sarf etmeniz lazım. Birileri içeriklerinizi zaman ayırıp okuyorsa bu hareketlere karşılık vermeniz yerinde olur. Tek kişi ile başlayan bu ilgi, gün geçtikçe daha çok kişinin ilgisini çekmeyi sağlayabilir. Neticede sosyal ağların temeli karşılıklı etkileşim ve iletişimdir; bunu akılda tutmanızda fayda var deriz.
13. Otomatik talimat veren program: IFTTT
Sıfır programlama bilginizle çok basit ve kullanışlı programlar yazmanıza yardım ediyor bir anlamda. Twitter , Facebook, Google, Linkedin ve daha birçok sosyal hesaplarınıza otomatik talimatlar vermenizi sağlıyor.
14. İnsanların yorumları önemlidir. Onlara anında geri dönüş sizler için artı puandır.
Sizi takip eden insanlar size soru sorduğunda geri bildirim beklerler. Bu noktada kuracağınız etkileşim çok önemli.
Bildirimlerinizi açık tutun ve her yazılan yorumdan anlık olarak haberdar olun. Bu çok işinize yarayacaktır.
15. Google Analytics, Yandex.Metrica
Sitenize gelen ziyaretçiler hakkında detaylı bilgi almak Google Analytics ve Yandex.Metrica için açıkçası çocuk oyuncağı. Çünkü bunlar sitenizi ziyaret edenlerin genel bilgilerinin yanı sıra çok daha detaylı bilgileri size verebiliyor. Sitenize gelen kullanıcılar hangi sitelerden gelmiş, reklamınıza mı tıklamış, sitede ne kadar durmuş, üye mi olmuş, ürün mü almış; vb daha birçok detaylı bilgi veriyor. Oldukça faydalı bu takip uygulamalarını da es geçmeyin derim.